Otkriven novi razorni nitroestarski eksploziv

Od otkrića nitroglicerina 1846. jedinjenja sa nitratnom estarskom grupom poznata su po svojim eksplozivnim osobinama. Čitava serija nitratnih estara koristi se za eksplozive i goriva. Istraživači su razvili i novi tetranitratni estar. Jedinjenje ima zanimljive osobine - čvrsto je na sobnoj temperaturi, izuzetno je jak eksploziv i može biti "liveno" po želji.

Nitratni estri su organska jedinjenja azota koja imaju ogroman eksplozivni potencijal, ali činjenica da su većinom u čvrstom stanju čini upravljanje njima veoma opasni, i teškim. Mešajući nitroglicerin sa drugim komponentama, Alfred Nobel je stvorio dinamit, komjim je znatno lakše i sigurnije manipulisati. Jedini čvrsti nitratni estar (koji se može koristiti kao eksploziv) je nitropenta. No, tačka topljenja ovog eksploziva (140^oC) je viša od tačke dekomponovanja (temperature na kojoj eksploziv eksplodira), te je njegovo oblikovanje u željene oblike teško.

Novi eksploziv ima tačku ključanja (85^oC) koja je znatno niža od tačke dekomponovanja (141^oC), te može biti oblikovan mnogo jeftinijim i prostijim industrijskim procesima.

Novo jedinjenje sadrži četiri nitro estrarske (-O-NO₂) i dve nitratne (-NO₂) grupe povezane na skelet od 6 C atoma. Njegova gustina je veća od gustine svih dosada otkrivenih nitratnih estara. Proračuni pokazuju da bi novi tetranitroestarski eksploziv trebao imati razornu snagu sličnu oktogenu (HMX) - trenutno jednom od najrazornijih eksploziva. Njegova osetljivost prema udaru i trenju je ista kao i osetljivost nitropente.

"Zbog svojih izuzetnih karakteristika, novi nitroestarski eksploziv otvara jedinstvenu šansu za proizvodnju lakooblikujućeg eksploziva. Kao dodatak, može biti iskorišćen i u proizvodnji drugih eksploziva kao oksidujuća supstanca." Istraživači takođe planiraju da novi sintetički put korišćen pri sintezi ovog eksploziva, iskoriste i za sintezu novih eksplozivnih materijala.

Izvor:

• ScienceDaily, oktobar 2008.